2022 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша, ҚР электр станцияларының белгіленген қуаты 23 959 МВт-ны құрады, бұл 2020 жылмен салыстырғанда 412 МВт-ға артық.
ҚР электр станцияларының қолда бар қуаты 20 200 МВт-ны құрады, бұл өткен жылмен салыстырғанда 161,4 МВт-ға артық, о.і. Солтүстік аймақта – 95 МВт-ға, Оңтүстік аймақта – 67 МВт-ға өсті.
Қазақстандағы электр энергиясын өндіру әсіресе жылу электр станцияларында басым жүзеге асырылды – 79,7%, су электр станциялары – 8%, ЖЭК үлесі шамамен 3,7%-ды құрады.
Солтүстік аймақта елде өндірілетін электр энергиясының 76,7%-ы өндірілді. Мұнда негізгі көмір кен орындары мен су-энергетикалық ресурстар орналасқан. Электр энергиясының артылғаны энергия тапшы оңтүстік өңірге жеткізіліп, Ресей Федерациясына экспортталады.
Оңтүстік аймақ солтүстік аймақтан жеткізілетін қуат есебінен жабылатын электр энергиясының тапшылығымен сипатталады, мұнда электр энергиясын өндіру үлесі 10,6%-ды құрады.
Батыс аймақта электрді тұтынудың елеулі үлесін өздерінің өндіруші көздері бар мұнай-газ саласының кәсіпорындары құрады. Ел аумағы бойынша батыстың Қазақстанның cолтүстігімен және оңтүстігімен электр байланыстары жоқ.
Жүйелік оператордың деректері бойынша, 2021 жылғы қаңтар-желтоқсанда Қазақстан Республикасының электр станциялары 114 447,9 млн кВтс электр энергиясын өндірді, бұл 2020 жылдың осы кезеңдегі деректерімен салыстырғанда 5,8%-ға артық. Өндірудің ұлғаюы Қазақстан БЭЖ-інің барлық өңірлерінде байқалды.
2021 жылғы қаңтар-желтоқсанда 2020 жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда Ақмола, Жамбыл, Қызылорда және Түркістан облыстарында электр энергиясын өндіру (өсім 15% және одан жоғары) айтарлықтай өсті. Сонымен қатар, электр энергиясын өндірудің төмендеуі Ақтөбе, Алматы, Шығыс Қазақстан, Қарағанды, Қостанай, Солтүстік Қазақстан облыстарында байқалды.
Қазақстанның СЭС-терінде электр энергиясын өндіру 365,9 млн кВтс-ға (14,19%) азайды. Станциялардың жұмыс режимі су шаруашылығы теңгерімімен және гидрологиялық жағдаймен анықталды.
Жүйелік оператордың деректері бойынша, 2021 жылғы қаңтар-желтоқсанда Республиканың электр энергиясын тұтыну динамикасында 2020 жылғы қаңтар-желтоқсан көрсеткіштерімен салыстырғанда 6%-ға өсу байқалды. Мәселен, республиканың солтүстік аймағында тұтыну 5%-ға, оңтүстігінде 9%-ға және батысында 7%-ға өсті..
ЭЛЕКТР ЭНЕРГИЯСЫН ӨНДІРУ,млрд кВтс
ҚР-ДАҒЫ ЭЛЕКТР ЭНЕРГИЯСЫН ТҰТЫНУ,млн кВтс
2021 жылы 2020 жылға ұқсас кезеңімен салыстырғанда электр энергиясын тұтынудың ең жоғары өсімі Ақмола облысы бойынша 1 108,4 млн кВтс (12%), Алматы облысы бойынша – 1 085 млн кВтс (9,5%), Қарағанды облысы бойынша – 540,5 млн кВтс (2,9%), Түркістан облысы бойынша – 548,7 млн кВтс (10,5%), Павлодар облысы бойынша – 750,9 млн кВтс (3,6%), Шығыс Қазақстан облысы бойынша – 432 млн кВтс (4,6%) мөлшерінде байқалады.
ҚР-ДАҒЫ ЭЛЕКТР ЭНЕРГИЯСЫН ӨНДІРУ/ТҰТЫНУ БАЛАНСЫ,,ммлрд кВтс
Қазақстан Республикасы бойынша электр энергиясының көрсеткіштерімлн кВтс
|
№ |
ҚР бойынша көрсеткіштер |
2018 ж. |
2019 ж. |
2020 ж. |
2021 ж. |
Δ 2021/ 2020 |
|
1. |
Э/э тұтыну |
103 228,3 |
105 193,1 |
107 344,8 |
113 890,3 |
6 % |
|
2. |
Э/э өндіру, о.і.: |
106 797,1 |
106 029,8 |
108 085,8 |
114 447,9 |
5,8 % |
|
ЖЭС |
86 795,1 |
85 955 |
86 662,6 |
9 1164,2 |
5,2 % |
|
|
ГЖЭС |
9 119,3 |
8 975,6 |
9 527,7 |
10 701,8 |
12,3 % |
|
|
СЭС |
10 343,0 |
9 984,9 |
9 545,8 |
9 184,9 |
–3,8 % |
|
|
ЖЭС |
400,5 |
701,9 |
1 094,1 |
1 758,0 |
60,6 % |
|
|
КЭС |
137,9 |
409,4 |
1 250,7 |
1 636,5 |
30,8 % |
|
|
БГҚ |
1,3 |
3 |
4,9 |
2,5 |
–49 % |
|
|
3. |
Сальдо-ағын «+» тапшылық, «-» артықшылық о.і.: |
–3 568,8 |
–836,7 |
–741 |
–557,6 |
–2 % |
|
Ресей |
–3 566 |
–3 057,8 |
123,1 |
461,7 |
237 % |
|
|
Орталық Азия |
–2,8 |
–962,4 |
–864,1 |
–1019,3 |
26,3 % |
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ЭЛЕКТР ЭНЕРГИЯСЫНЫҢ ЭКСПОРТЫ-ИМПОРТЫ
Электр энергиясын өндіру-тұтынуды теңгерімдеу мақсатында 2021 жылдың қаңтар-желтоқсан айларында РФ-ға экспорт – 1 326,6 млн кВтс Ресей Федерациясынан импорт – 1 788,32 млн кВтс құрады.
Оның ішінде «KEGOC» АҚ-ның РФ-ға экспорты – 1 267,7 млн кВтс, есепті кезеңде электр энергиясының импорты 1 506,41 млн кВтс құрады.
2020 жылмен салыстырғанда РФ-ға экспорттың өсуі 18,7%- ды, ұқсас кезеңде РФ-дан импорттау көлемінің өсуі 44,2%- ды құрады.
|
Атауы |
2020 қаңтар-желтоқсан |
2021 қаңтар-желтоқсан |
Δ 2021/2020 жж. |
|
|
млн кВтс |
% |
|||
|
Қазақстанның экспорты |
–2296,46 |
–2650,43 |
–353,97 |
15,4 % |
|
Ресейге |
–1117,48 |
–1326,60 |
–209,13 |
18,7 % |
|
«ЕГРЭС-1» ЖШС |
–0,04 |
–0,050435 |
–0,01 |
16,3 % |
|
«СевКазЭнерго» АҚ |
–51,26 |
–58,85506 |
–7,60 |
14,8 % |
|
«Неверовский щебень» ЖШҚ – «СПСТ Компании» ЖШС – «AES ШГЭС» ЖШС |
–0,55 |
0,00 |
0,55 |
–100,0 % |
|
«ИНТЕР РАО» ЖАҚ – «КЭЛ» ЖШС – «ЕГРЭС-2 станциясы» АҚ |
–0,02 |
0,00 |
0,02 |
–97,5 % |
|
«KEGOC» АҚ (сатуға арналған шарт) (теңгерімдеуші нарық) |
–1065,61 |
–1267,70 |
–202,09 |
19,0 % |
|
Орталық Азия БЭС-ке |
–1178,98 |
–1323,83 |
–144,85 |
12,3 % |
|
«ЕГРЭС-1» ЖШС Өзбекстан үшін |
–806,65 |
–392,92 |
413,73 |
–51,3 % |
|
«KEGOC» АҚ «Қырғызстан ҰЭЖ» ААҚ-ға |
–3,66 |
–5,83 |
–2,17 |
59,3 % |
|
«ГРЭС 1» ЖШС «Электр станциялары» АҚ-ға (өзара алмасу аясында) Қырғызстан үшін |
–280,07 |
–680,25 |
–400,18 |
142,9 % |
|
«ЕГРЭС-2» АҚ Өзбекстан үшін |
–72,51 |
–190,24 |
–117,73 |
162,4 % |
|
«Топар ГРЭС-і» Өзбекстан үшін |
–16,09 |
–54,58 |
–38,49 |
239,2 % |
|
«Топар ГРЭС-і» ЖШС-дан – «АБ Энерго» ЖШС-ға – «AB ENERGO» ЖШҚ-дан «Қырғызстан электр станциялары» ААҚ үшін |
0 |
–0,74 |
–0,74 |
100 % |
|
Қазақстанның импорты |
1555,44 |
2093,53 |
538,08 |
34,6 % |
|
Ресейден |
1240,60 |
1788,32 |
547,72 |
44,2 % |
|
«ИНТЕР РАО» ЖАҚ |
263,59 |
281,91 |
18,32 |
6,9 % |
|
«ИНТЕР РАО» ЖАҚ (сатып алуға арналған шарт) (теңгерімдеуші нарық) |
977,00 |
1506,41 |
529,41 |
54,2 % |
|
Орталық Азия БЭС-тен, о.і. |
314,85 |
305,21 |
–9,64 |
–3,1 % |
|
«Қырғызстан ҰЭЖ» ААҚ-дан «KEGOC» АҚ үшін |
2,65 |
5,21 |
2,56 |
96,6 % |
|
«АлматыЭнергоСбыт» ЖШС |
312,20 |
300,00 |
–12,20 |
–3,9 % |
|
Сальдо-ағын «+» тапшылық, «-» артықшылық |
–741,01 |
–556,90 |
184,11 |
–24,8 % |